رساله‌اى که از نظر خواننده می‌گذرد در بهار سال ١٩١۶ در زوریخ توسط نگارنده به رشتهٔ تحریر درآمد. طبیعى است که در شرایط کار آنجا، من تا اندازه‌اى از لحاظ مطبوعات و کتاب‌هاى فرانسوی و انگلیسى و به میزان فوق‌العاده‌اى از لحاظ مطبوعات و کتاب‌هاى روسى در مضیقه بودم. ولى با این وصف از کتاب ج. آ. هوبسون، مهمترین اثر انگلیسى دربارهٔ امپریالیسم با دقتى که به اعتقاد من این اثر شایسته آن است، استفاده کردم.
این رساله با در نظر گرفتن سانسور تزارى نوشته شده است. به این جهت نه تنها مجبور بودم جداً به تجزیه و تحلیل صرفاً تئوریک — و به ویژه اقتصادى — اکتفا ورزم، بلکه در بیان تذکرات سیاسى معدودى نیز که ذکر آن‌ها ضرورى به نظر می‌رسید ناگزیر بودم نهایت احتیاط را مراعات کنم و این کار را با ایماء و اشاره و به کمک آن زبان لعنتى ازوپ انجام دهم که تزاریسم همهٔ انقلابیونى را که براى نگارش یک اثر «علنى» قلم به دست می‌گرفتند وادار می‌ساخت بدان توسل جویند.
اکنون که روزهاى آزادى فرا رسیده، خواندن مجدد آن قسمت‌هاى رساله که در نتیجهٔ اندیشه از سانسور تزارى تحریف و در منگنهٔ آهنینى فشرده و متراکم شده بسى شاق و دشوار است. در این باره که امپریالیسم آستانهٔ انقلاب سوسیالیستى است و در این باره که سوسیال شووینیسم (سوسیالیسم در گفتار و شووینیسم در کردار) خیانت کامل به سوسیالیسم و گرویدن کامل به جبههٔ بورژوازى است، و نیز در این باره که این انشعاب در جنبش کارگرى، با شرایط عینى امپریالیسم و غیره مربوط است — ناچار بودم با زبانى «برده‌وار» سخن بگویم و مجبور بودم دقت خواننده‌اى را که به این مسأله علاقمند بود به سلسله مقالاتى که از سال ١٩١۴ تا ١٩١٧ در خارج نوشته‌ام، و به زودى تجدید چاپ می‌شوند، معطوف دارم. براى اینکه با مراعات سانسور به خواننده توضیح داده باشم چگونه سرمایه‌داران و سوسیال-شووینیست‌هایى که به جبههٔ آن‌ها گرویده‌اند (همان سوسیال شووینیست‌هایى که کائوتسکى چنین ناپیگیرانه با آن‌ها مبارزه می‌کند) در مورد مسألهٔ مربوط به انضمام‌طلبى بی‌شرمانه دروغ می‌گویند، و چگونه انضمام‌طلبى سرمایه‌داران خودى را پرده‌پوشى می‌نمایند، مجبور بودم مثال ژاپن را ذکر کنم! خوانندهٔ دقیق به سهولت می‌تواند به جاى ژاپن، روسیه و به جاى کُره، فنلاند، لهستان، کورلند، اوکراین، خیوه، بخارا، استونى و مناطقى را قرار دهد که ساکنین آن‌ها ولیکاروس نیستند.
می‌خواهم اظهار امید کنم رسالهٔ من به درک یک مسألهٔ اساسى اقتصادى یعنى ماهیت اقتصادى امپریالیسم که بدون بررسى آن فهم چگونگى جنگ کنونى و سیاست کنونى به هیچ وجه میسر نیست، کمک کند.
پتروگراد،